การลำเลียงขนถ่ายวัสดุชนิด Bulk Material ประเภท ผง เกล็ด และ เมล็ด ด้วยแรงลม หรือ นิวเมติกคอนเวเยอร์นั้น (Pneumatic Conveyor) เป็นวิธีการลำเลียงขนถ่ายวัสดุอีกประเภทหนึ่งที่มีลักษณะของการลำเลียงภายในท่อ ให้สามารถเคลื่อนที่ไปได้ในระยะทางไกล ๆ ซึ่งเป็นการลำเลียงแบบระบบปิด การที่วัสดุจะสามารถเคลื่อนที่ไปในท่อได้นั้น ต้องอาศัยความเร็วของลมที่เหมาะสมทำให้วัสดุชนิด ผง เกล็ด และเมล็ด เกิดการลอยตัว
และสามารถเคลื่อนที่ในท่อลำเลียงไปยังปลายทางตามอัตราเร็วที่กำหนด หลายปีที่ผ่านมาการลำเลียงด้วยลมได้ถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรมการผลิตหลายประเภท เช่น แป้ง น้ำตาล ตลอดจนถึงเม็ดพลาสติก ซึ่งการลำเลียงด้วยลมนี้สามารถทำงานร่วมกับอุปกรณ์อื่น ๆ ได้อย่างสอดคล้องกัน เช่น ไซโคลน ถุงกรองอากาศ ตลอดจน เครื่องกรองฝุ่น แบบไฟฟ้าสถิตย์ เป็นต้น ซึ่งการลำเลียงด้วยลมให้ได้ความเร็วตามที่ต้องการนั้น ย่อมขึ้นอยู่กับ ชนิด น้ำหนัก ความหนาแน่น และ องค์ประกอบอื่น ๆ ของวัสดุ ที่แตกต่างกันไป ด้วยเหตุนี้เอง การลำเลียงขนถ่ายด้วยแรงลม จึงเป็นการผสมผสานระหว่างทักษะ ความรู้ ความเข้าใจในเรื่องของแรงดันภายในท่อที่เหมาะสมกับวัสดุที่ใช้ในการลำเลียง
ระบบนิวเมติคคอนเวเยอร์ สามารถลำเลียงขนถ่ายวัสดุได้ทั้งแนวดิ่ง, แนวระดับ, เอียงทำมุมหรือแนวโค้งได้ นอกจากนี้ยังเหมาะสมสำหรับลำเลียงวัสดุในพื้นที่ที่ค่อนข้างจำกัด เนื่องจากการลำเลียงจะเป็นการลำเลียงภายในท่อ จึงทำให้ประหยัดพื้นที่ในการติดตั้งประโยชน์ของการใช้ระบบนิวเมติกคอนเวเยอร์
เมื่อมีการเปรียบเทียบการใฃ้ระบบนิวเมติกคอนเวเยอร์กับระบบการลำเลียงแบบอื่น
• เป็นระบบปิด ทำให้ช่วยลดปัญหาเรื่องของการฟุ้งกระจายในขณะที่ลำเลียง
• ท่อลำเลียงสามารถออกแบบให้รองรับการใช้งานได้ดีเนื่องจากสามารถติดตั้งได้ในที่ที่จำกัด
• ระบบสามารถออกแบบให้มีจุดรับวัสดุและ จุดส่งวัสดุได้หลาย ๆ จุดทำให้สะดวกสบายและง่ายต่อการใช้งาน
• ระบบ Dense Phase สามารถใช้ลำเลียงกับวัสดุที่มีความเปราะบาง หรือ วัสดุที่มีความคม โดยการลำเลียงแบบ Dense Phase นี้ จะช่วยลดการกระทบกระแทกกันของวัสดุในขณะที่เคลื่อนที่ ทำให้ช่วยลดปัญหาการแตกหักของวัสดุ จึงสามารถลำเลียงวัสดุดังกล่าวได้ในระยะทางไกล
• ต้นทุนการบำรุงรักษาระบบค่อนข้างต่ำ
ระบบลำเลียงแบบนิวเมติกสำหรับ วัสดุชนิด ผง เกล็ดและ เมล็ด สามารถแบ่งออกได้ออกเป็น 2 ลักษณะคือ
• Dilute (Lean) Phase
• Dense Phase
Dilute (Lean) Phase
ระบบ diliute ( Lean ) หรือ การเคลื่อนตัวแบบบางเบานี้ โดยทั่วไปแล้วจะใช้ แรงดันลมที่มีอัตราความเร็วสูง ( มากกว่า 20 เมตร / วินาที ),ความหนาแน่นของวัสดุต่ำ ( น้อยกว่า 1 เปอร์เซนต์ โดยปริมาตร) และมีการลดลงของแรงดันภายในท่อต่ำ (น้อยกว่า 5 mbar/m) วัสดุจะเกิดการลอยตัวและเคลื่อนที่ไปในท่อตามแรงลม โดยระบบ Dilute นี้สามารถลำเลียงวัสดุให้เคลื่อนที่ไปได้ทั้งแบบแรงผลัก (เป่า) และ แรงดึง (ดูด)
Dense Phase
การลำเลียงแบบ dense phase นั้น ใช้แรงดันลมที่มีความเร็วต่ำ ( ประมาณ 1-5 เมตร/วินาที ) ,ความหนาแน่นของวัสดุสูง ( มากกว่า 30 เปอร์เซ็นต์โดยปริมาตร ) และมีการลดลงของแรงดันภายในท่อสูง ( มากกว่า 20 mbar/m ) ระบบ Dense Phase นี้ มีลักษณะการทำงานแบบแรงผลัก ( เป่า ) เท่านั่น โดยทั่วไปแล้วจะมีลักษณะ 4 ประเภทคือ
A. Continuous Flow.
B. Plug Flow.
C. Discrete Plug Flow.
D. Dune Flow.
การลำเลียงแบบ นิวเมติกนั้น สามารถใช้ได้ ในการลำเลียงวัสดุชนิดผง เกล็ดและเมล็ด ได้หลายชนิด แต่ต้องพิจารณาเลือกใช้ให้เหมาะสม รวมถึงต้องได้รับการออกแบบให้สอดคล้องกับการใช้งาน ซึ่งอาจไม่ใช่เรื่องง่ายจึงควรปรึกษาผู้ที่มีประสบการณ์ และ Shape สามารถช่วยท่านวิเคราะห์ถึงความต้องการที่แท้จริงของท่าน และแนะนำระบบที่ดีที่สุดสำหรับความต้องการนั้นๆ
